Eturauhasen hyvänlaatuinen liikakasvu

Käypä hoito
Suomalaisen Lääkäriseuran Duodecimin ja Suomen Urologiyhdistyksen asettama työryhmä
2.3.2020

Ota käyttöön

 

Miten viitata Käypä hoito -suositukseen? «K1»1

Keskeinen sisältö

  • Useimmat potilaat voidaan tutkia ja hoitaa perusterveydenhuollossa.
  • Usein pelkkä seuranta riittää.
  • Useimmiten potilaita hoidetaan lääkkeillä: alfasalpaajilla, 5-alfareduktaasin estäjillä ja näiden yhdistelmällä.
  • Alfasalpaajat lievittävät nopeasti oireita mutteivät vaikuta liikakasvun luonnolliseen kulkuun. 5-alfareduktaasin estäjät pienentävät vähitellen eturauhasen kokoa. Lääkkeitä yhdistettäessä hoidon tulokset paranevat.
  • Jos lääkehoito ei auta tai tapaus komplisoituu, potilas lähetetään erikoissairaanhoitoon.
  • Operatiivinen hoito on tarpeen, jos lääkehoidolla ei saada riittävää hoitovastetta tai sairaus on aiheuttanut komplikaation.
  • Tavanmukainen höyläysleikkaus on vaikeiden tapausten hoidossa säilyttänyt tärkeän asemansa, mutta sen rinnalle ovat tulleet myös laserhoidot

Tiivistelmä ja potilasversio

Tavoitteet

  • Suosituksella pyritään parantamaan eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun diagnostiikkaa ja luomaan yhtenäinen hoitokäytäntö.

Kohderyhmä

  • Hoitosuositus on tarkoitettu sekä perusterveydenhuoltoon että erikoissairaanhoitoon.

Esiintyvyys

Diagnostiikka

Tavoitteet

  • Tavoitteena on todeta
    • tapaukset, joissa virtsaamisoireet johtuvat eturauhasen hyvänlaatuisesta liikakasvusta ja jotka voidaan hoitaa perusterveydenhoidossa
    • tapaukset, joissa potilas tarvitsee erikoissairaanhoidon tutkimuksia ja hoitoja.
  • Erikoissairaanhoidon tutkimusten tulee johtaa tarkkaan virtsaamishäiriön diagnoosiin ja oikeaan hoitoon.

Oireet

Taulukko 1. DAN-PSS-1- ja IPSS-oirepisteiden rajat vaikeusasteen määrittämisessä
Pistemäärä Vaikeusaste
0–9 Lievä
10–19 Keskivaikea
20– Vaikea

Perustutkimukset

Täydentävät tutkimukset

Erotusdiagnostiikka

Taulukko 2. Eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun erotusdiagnostiikka
Sairaus Esitieto tai löydös
Eturauhassyöpä Tuseerauslöydös, seerumin suurentunut PSA-pitoisuus
Rakkosyöpä Hematuria, poikkeava sytologinen löydös
Rakkokivet Hematuria, kaikututkimuslöydös
Virtsaputken arpiahtauma Laatikkomainen virtaamakäyrä
Rakon kaulan ahtauma Aikaisempi toimenpide
Sulkijan dyssynergia Pieni eturauhanen, haittaavat virtsaamisoireet
Eturauhastulehdus Aristava eturauhanen
Yliaktiivinen virtsarakko Virtsauspakko, johon voi liittyä pakkoinkontinenssia

Hoidon aiheet

Hoidon valinta

Konservatiivinen hoito

Seuranta

Lääkehoito

Lääkkeen valinta

Virtsarakon yliaktiivisuusoireiden lääkehoito

Kajoava hoito

Lämpöhoidot

Muut hoidot

  • Prostatan arterian embolisaatiota on tutkittu eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun hoidossa, mutta se ei ole vielä vakiintunut yleiseen käyttöön. Tämän hoitomuodon turvallisuudesta ja tehosta tarvitaan vielä lisää tutkimuksia «Lebdai S, Delongchamps NB, Sapoval M ym. Early res...»26.

Laserhoidot

Leikkaushoidot

Katetrihoito

  • Virtsaputken kautta asetettu kestokatetri soveltuu tilapäiseen käyttöön kroonisessa virtsaummessa ennen kuin potilas hoidetaan leikkauksella. Ensisijaisesti tulisi käyttää silikonista katetria. Erityisen tärkeää tämä on, jos katetria pidetään pitkään.
  • Toistokatetrointi on hyvä kroonisen virtsaummen hoitomuoto soveltuvissa tapauksissa. Sen käyttö edellyttää, että potilas tai hänen omaisensa pystyy tekemään katetroinnin «Ghalayini IF, Al-Ghazo MA, Pickard RS. A prospecti...»32.
  • Häpyluun yläpuolinen katetri (suprapubinen kystostooma) on ainoa mahdollisuus, jos katetrointi ei onnistu virtsaputken kautta. Katetrin asettamiseen liittyy kuitenkin merkittävä vakavien komplikaatioiden riski, jonka takia sen tarpeellisuus pitää huolellisesti arvioida.
    • Jos potilaalle on tehty alavatsaleikkaus, häpyluun yläpuolinen katetri asetetaan ultraääniohjauksessa.
  • Ks. Käypä hoito -suositus Virtsatieinfektiot «Virtsatieinfektiot»6.

Seuranta ja hoidon porrastus

  • Konservatiivisesti hoidettavien potilaiden on oltava säännöllisessä seurannassa virtsaputken ahtaumasta johtuvien komplikaatioiden kehittymisen varalta.
  • Kun lääkehoidolla on saavutettu riittävä hoitovaste, seurantakäynnit 1–2 vuoden välein yleensä riittävät. Tällöin tehdään perustutkimukset (oirekysely, seerumin PSA- ja kreatiniinipitoisuuden mittaus ja lääkärin harkinnan mukaan eturauhasen tunnustelu) «Denis L, McConnell J, Yoshida O ym. The evaluation...»12 ja jäännösvirtsan määritys, ainakin jos oireet ovat lisääntyneet. Jos hoitotulos on hyvä, leikkaushoidon jälkeistä seurantaa ei tarvita «Wasson JH, Reda DJ, Bruskewitz RC ym. A comparison...»17.
    • Jos potilaalla on virtsainfektion oireita, virtsanäyte tarkastetaan ja mahdollinen virtsatulehdus hoidetaan herkkyysmäärityksen mukaisella antibioottikuurilla.
  • Seurannan porrastus:
    • Konservatiivisesti hoidettavia potilaita seurataan avoterveydenhoidossa, jonne potilas myös palaa urologisessa yksikössä tehtyjen täydentävien tutkimusten jälkeen, jos on päädytty lääkehoitoon tai seurantaan. Jos lääkehoito osoittautuu tehottomaksi, potilas lähetetään urologille.

Laadun mittarit

  • Väestötason mittareita ovat perustutkimusten, täydentävien tutkimusten ja eri menetelmin hoidettujen potilaiden määrät, ehdottomien aiheiden vuoksi hoidettavien osuus leikkauksella hoidettavista, odotusaika toimenpiteeseen sekä uusintatoimenpiteiden ja komplikaatioiden määrät.
  • Yksilötason mittarit: Potilas arvioi hoidon tehoa täyttämällä oirekyselylomakkeen, minkä lisäksi mitataan virtsasuihkun virtaama ja jäännösvirtsa. Edelleen seurataan virtsatietulehdusten määrää, seerumin kreatiniinipitoisuutta ja komplikaatioiden kehittymistä.

Suomalaisen Lääkäriseuran Duodecimin ja Suomen Urologiyhdistyksen asettama työryhmä

Eturauhasen hyvänlaatuinen liikakasvu -suosituksen historiatiedot «Eturauhasen hyvänlaatuinen liikakasvu, Käypä hoito -suosituksen historiatiedot»12

Puheenjohtaja:

Teuvo Tammela, professori, vastuualuejohtaja; Tampereen yliopisto ja TAYS:n kirurgian vastuualue

Jäsenet:

Pekka Kinnala, LT, apulaisylilääkäri; TYKS:n urologian klinikka

Anssi Pétas, LT, erikoislääkäri; HYKS:n urologian klinikka

Hanna Ronkainen, LT, apulaisylilääkäri; OYS Operatiivinen tulosalue, pehmytkudoskirurgia, urologian yksikkö

Raija Sipilä, LT, Terveydenhuollon erikoislääkäri; Suomalainen Lääkäriseura Duodecim, Käypä hoito -toimittaja

Kimmo Taari, dosentti, osastonylilääkäri; HYKS:n urologian klinikka, Helsingin yliopiston kliininen laitos

Sidonnaisuudet:

Sidonnaisuusilmoitukset on kerätty 7.11.2018 julkaistun suosituksen laatimisen yhteydessä.

Pekka Kinnala: Ei aiheeseen liittyviä sidonnaisuuksia

Anssi Pétas: Ei aiheeseen liittyviä sidonnaisuuksia

Hanna Ronkainen: Tutkimusrahoitus: Medivation Inc, Aragon, Astellas, Bayer, MSD. Korvaukset koulutus- ja kongressikuluista: Sanofi, Astellas, Ferring, Orion. Luento-, koulutus- ja asiantuntijapalkkiot: Janssen, Astellas, Bayer

Raija Sipilä: Ei aiheeseen liittyviä sidonnaisuuksia

Kimmo Taari: Tutkimusrahoitus: Aragon, Astellas, Medivation, Orion, Pfizer. Luottamustoimet: Suomen urologiyhdistyksen varapuheenjohtaja, Urologisen tutkimussäätiön hallituksen jäsen, Potilasvahinkolautakunta varajäsen, Suomen lääkäriliiton palliatiivisen lääketieteen erityispätevyystoimikunnan jäsen

Teuvo Tammela: Sivutoimet: kirurgian vastuualueen johtaja TAYS, urologian ylilääkäri TAYS. Tutkimusrahoitus: Suomen Syöpäsäätiö, Suomen Akatemia, Sigrid Juseliuksen Säätiö ja kilpailutettava VTR (valtion tutkimusrahoitus), Astellas, Janssen-Cilag, Bayer, Orion, Lidds Ab, Ferring. Asiantuntijapalkkiot: Janssen-Cilag, Bayer. Luottamustoimet: Urologisen tutkimussäätiön hallituksen jäsen

Kirjallisuusviite

Eturauhasen hyvänlaatuinen liikakasvu. Käypä hoito -suositus. Suomalaisen Lääkäriseuran Duodecimin ja Suomen Urologiyhdistyksen asettama työryhmä. Helsinki: Suomalainen Lääkäriseura Duodecim, 2020 (viitattu pp.kk.vvvv). Saatavilla internetissä: www.kaypahoito.fi

Tarkemmat viittausohjeet: «http://www.kaypahoito.fi/web/kh/viittaaminen»3

Vastuun rajaus

Käypä hoito -suositukset ja Vältä viisaasti -suositukset ovat asiantuntijoiden laatimia yhteenvetoja yksittäisten sairauksien diagnostiikan ja hoidon vaikuttavuudesta. Suositukset toimivat lääkärin tai muun terveydenhuollon ammattilaisen päätöksenteon tukena hoitopäätöksiä tehtäessä. Ne eivät korvaa lääkärin tai muun terveydenhuollon ammattilaisen omaa arviota yksittäisen potilaan parhaasta mahdollisesta diagnostiikasta, hoidosta ja kuntoutuksesta hoitopäätöksiä tehtäessä.

Tiedonhakukäytäntö

Systemaattinen kirjallisuushaku on hoitosuosituksen perusta. Lue lisää artikkelista khk00007

Kirjallisuutta

  1. Berry SJ, Coffey DS, Walsh PC ym. The development of human benign prostatic hyperplasia with age. J Urol 1984;132:474-9 «PMID: 6206240»PubMed
  2. Garraway WM, Collins GN, Lee RJ. High prevalence of benign prostatic hypertrophy in the community. Lancet 1991;338:469-71 «PMID: 1714529»PubMed
  3. Koskimäki J. Lower urinary tract symptoms in men. Acta Universitatis Tamperensis ser A vol. 531, Tampere 1997
  4. Sagnier PP, Girman CJ, Garraway M ym. International comparison of the community prevalence of symptoms of prostatism in four countries. Eur Urol 1996;29:15-20 «PMID: 8821684»PubMed
  5. Sanda MG, Doehring CB, Binkowitz B ym. Clinical and biological characteristics of familial benign prostatic hyperplasia. J Urol 1997;157:876-9 «PMID: 9072590»PubMed
  6. Abrams P. New words for old: lower urinary tract symptoms for "prostatism". BMJ 1994;308:929-30 «PMID: 8173393»PubMed
  7. Taari K, Ruutu M. Virtsauslista diagnostisena apuvälineenä. Suom Lääkäril 1995;50:2799–800
  8. Oelke M, Bachmann A, Descazeaud A ym. Guidelines on Management of Male Lower Urinary Tract Symptoms (LUTS), incl. Benign prostatic Obstruction (BPO). European Association of Urology 2012. «http://www.uroweb.org/guidelines/online-guidelines/»4
  9. McGuire EJ. The role of urodynamic investigation in the assessment of benign prostatic hypertrophy. J Urol 1992;148:1133-6 «PMID: 1383572»PubMed
  10. Madsen FA, Bruskewitz RC. Cystoscopy in the evaluation of benign prostatic hyperplasia. World J Urol 1995;13:14-6 «PMID: 7539675»PubMed
  11. Jacobsen SJ, Girman CJ, Guess HA ym. Natural history of prostatism: longitudinal changes in voiding symptoms in community dwelling men. J Urol 1996;155:595-600 «PMID: 8558668»PubMed
  12. Denis L, McConnell J, Yoshida O ym. The evaluation and treatment of lower urinary tract symptoms (LUTS) suggestive of benign prostatic obstruction. 4th International Consultation on BPH, Paris, July 2–5, 1997. Proceedings
  13. Mebust WK, Holtgrewe HL, Cockett AT ym. Transurethral prostatectomy: immediate and postoperative complications. A cooperative study of 13 participating institutions evaluating 3,885 patients. J Urol 1989;141:243-7 «PMID: 2643719»PubMed
  14. Abrams P, Chapple C, Khoury S ym. Evaluation and treatment of lower urinary tract symptoms in older men. J Urol 2009;181:1779-87 «PMID: 19233402»PubMed
  15. Male lower urinary tract dysfunction: evaluation and management. In: 6th International Consultation on New Developments in Prostate Cancer and Prostate Diseases. Edited by J McConnell, P Abrams, L Denis, S Khoury and C Roehrborn. Paris: Health Publications 2006.
  16. Ficarra V, Guillè F, Schips L ym. Proposal for revision of the TNM classification system for renal cell carcinoma. Cancer 2005;104:2116-23 «PMID: 16208703»PubMed
  17. Wasson JH, Reda DJ, Bruskewitz RC ym. A comparison of transurethral surgery with watchful waiting for moderate symptoms of benign prostatic hyperplasia. The Veterans Affairs Cooperative Study Group on Transurethral Resection of the Prostate. N Engl J Med 1995;332:75-9 «PMID: 7527493»PubMed
  18. Tammela T. Benign prostatic hyperplasia. Practical treatment guidelines. Drugs Aging 1997;10:349-66 «PMID: 9143856»PubMed
  19. Andersen JT, Nickel JC, Marshall VR ym. Finasteride significantly reduces acute urinary retention and need for surgery in patients with symptomatic benign prostatic hyperplasia. Urology 1997;49:839-45 «PMID: 9187688»PubMed
  20. McConnell JD, Bruskewitz R, Walsh P ym. The effect of finasteride on the risk of acute urinary retention and the need for surgical treatment among men with benign prostatic hyperplasia. Finasteride Long-Term Efficacy and Safety Study Group. N Engl J Med 1998;338:557-63 «PMID: 9475762»PubMed
  21. Boyle P, Roehrborn C, Marks L ym. Early use of dutasteride arrests prostate growth, improves clinical parameters and prevents complications in men with benign prostatic hyperplasia. J Urol 2003;169:477
  22. Barkin J, Guimarães M, Jacobi G ym. Alpha-blocker therapy can be withdrawn in the majority of men following initial combination therapy with the dual 5alpha-reductase inhibitor dutasteride. Eur Urol 2003;44:461-6 «PMID: 14499682»PubMed
  23. Andriole GL, Bostwick D, Brawley OW ym. The effect of dutasteride on the usefulness of prostate specific antigen for the diagnosis of high grade and clinically relevant prostate cancer in men with a previous negative biopsy: results from the REDUCE study. J Urol 2011;185:126-31 «PMID: 21074214»PubMed
  24. Hoffman RM, Monga M, Elliott SP ym. Microwave thermotherapy for benign prostatic hyperplasia. Cochrane Database Syst Rev 2012;9:CD004135 «PMID: 22972068»PubMed
  25. Tzortzis V, Gravas S, de la Rosette JMCH. Minimally Invasive Surgical Treatments for Benign Prostatic Hyperplasia. European Urology Suppl 2009;8:513-522
  26. Lebdai S, Delongchamps NB, Sapoval M ym. Early results and complications of prostatic arterial embolization for benign prostatic hyperplasia. World J Urol 2016;34:625-32 «PMID: 26276151»PubMed
  27. Reich O. Greenlight: from potassium-titanyl-phosphate to lithium triborate or from good to better? Curr Opin Urol 2011;21:27-30 «PMID: 21045703»PubMed
  28. Tooher R, Sutherland P, Costello A ym. A systematic review of holmium laser prostatectomy for benign prostatic hyperplasia. J Urol 2004;171:1773-81 «PMID: 15076275»PubMed
  29. Madersbacher S, Lackner J, Brössner C ym. Reoperation, myocardial infarction and mortality after transurethral and open prostatectomy: a nation-wide, long-term analysis of 23,123 cases. Eur Urol 2005;47:499-504 «PMID: 15774249»PubMed
  30. Rassweiler J, Teber D, Kuntz R ym. Complications of transurethral resection of the prostate (TURP)--incidence, management, and prevention. Eur Urol 2006;50:969-79; discussion 980 «PMID: 16469429»PubMed
  31. Gravenstein D. Transurethral resection of the prostate (TURP) syndrome: a review of the pathophysiology and management. Anesth Analg 1997;84:438-46 «PMID: 9024044»PubMed
  32. Ghalayini IF, Al-Ghazo MA, Pickard RS. A prospective randomized trial comparing transurethral prostatic resection and clean intermittent self-catheterization in men with chronic urinary retention. BJU Int 2005;96:93-7 «PMID: 15963128»PubMed
  33. Abrams P, Griffiths D, Buzelin JM ym. The urodynamic assessment of lower urinary tract symptoms. Kirjassa: 4th international consultation on benign prostatic hyperplasia (BPH), Paris, July 2-5, 1997. Health publication Ltd 1998
  34. Abrams P, Tammela TL, Hellström P ym. European pressure-flow investigation of tamsulosin in men with lower urinary tract symptoms (LUTS) suggestive of benign prostatic obstruction (BPO) – ESPRIT study. J Urol 1998;159:256
  35. Abrams PH, Griffiths DJ. The assessment of prostatic obstruction from urodynamic measurements and from residual urine. Br J Urol 1979;51:129-34 «PMID: 465971»PubMed
  36. Ahyai SA, Gilling P, Kaplan SA ym. Meta-analysis of functional outcomes and complications following transurethral procedures for lower urinary tract symptoms resulting from benign prostatic enlargement. Eur Urol 2010;58:384-97 «PMID: 20825758»PubMed
  37. Andersen JT, Ekman P, Wolf H ym. Can finasteride reverse the progress of benign prostatic hyperplasia? A two-year placebo-controlled study. The Scandinavian BPH Study Group. Urology 1995;46:631-7 «PMID: 7495111»PubMed
  38. Andriole GL, Kirby R. Safety and tolerability of the dual 5alpha-reductase inhibitor dutasteride in the treatment of benign prostatic hyperplasia. Eur Urol 2003;44:82-8 «PMID: 12814679»PubMed
  39. Ball AJ, Feneley RC, Abrams PH. The natural history of untreated "prostatism". Br J Urol 1981;53:613-6 «PMID: 6172172»PubMed
  40. Barendrecht MM, Abrams P, Schumacher H ym. Do alpha1-adrenoceptor antagonists improve lower urinary tract symptoms by reducing bladder outlet resistance? Neurourol Urodyn 2008;27:226-30 «PMID: 17638312»PubMed
  41. Barrett D, Tammela TL, Abrams P ym. Finasteride decreases detrusor pressure and reduces obstruction in men with BPH. J Urol 1997;157:132
  42. Barry MJ, Fowler FJ Jr, O'Leary MP ym. The American Urological Association symptom index for benign prostatic hyperplasia. The Measurement Committee of the American Urological Association. J Urol 1992;148:1549-57; discussion 1564 «PMID: 1279218»PubMed
  43. Beisland HO, Binkowitz B, Brekkan E ym. Scandinavian clinical study of finasteride in the treatment of benign prostatic hyperplasia. Eur Urol 1992;22:271-7 «PMID: 1283370»PubMed
  44. Birkhoff JD, Wiederhorn AR, Hamilton ML ym. Natural history of benign prostatic hypertrophy and acute urinary retention. Urology 1976;7:48-52 «PMID: 54971»PubMed
  45. Boyle P, Gould AL, Roehrborn CG. Prostate volume predicts outcome of treatment of benign prostatic hyperplasia with finasteride: meta-analysis of randomized clinical trials. Urology 1996;48:398-405 «PMID: 8804493»PubMed
  46. Breum L, Klarskov P, Munck LK ym. Significance of acute urinary retention due to intravesical obstruction. Scand J Urol Nephrol 1982;16:21-4 «PMID: 7089491»PubMed
  47. Buzelin JM, Roth S, Geffriaud-Ricouard C ym. Efficacy and safety of sustained-release alfuzosin 5 mg in patients with benign prostatic hyperplasia. ALGEBI Study Group. Eur Urol 1997;31:190-8 «PMID: 9076465»PubMed
  48. Cai JL, Zhou Z, Yang Y ym. Efficacy and Safety of Medium-to-long-term Use of Tolterodine Extended Release with or without Tamsulosin in Patients with Benign Prostate Hyperplasia and Larger Prostate Size: A Double-blind, Placebo-controlled, Randomized Clinical Trial. Chin Med J (Engl) 2016;129:2899-2906 «PMID: 27958220»PubMed
  49. Calais Da Silva F, Marquis P, Deschaseaux P ym. Relative importance of sexuality and quality of life in patients with prostatic symptoms. Results of an international study. Eur Urol 1997;31:272-80 «PMID: 9129915»PubMed
  50. Casabé A, Roehrborn CG, Da Pozzo LF ym. Efficacy and safety of the coadministration of tadalafil once daily with finasteride for 6 months in men with lower urinary tract symptoms and prostatic enlargement secondary to benign prostatic hyperplasia. J Urol 2014;191:727-33 «PMID: 24096118»PubMed
  51. Chapple CR, Wyndaele JJ, Nordling J ym. Tamsulosin, the first prostate-selective alpha 1A-adrenoceptor antagonist. A meta-analysis of two randomized, placebo-controlled, multicentre studies in patients with benign prostatic obstruction (symptomatic BPH). European Tamsulosin Study Group. Eur Urol 1996;29:155-67 «PMID: 8647141»PubMed
  52. Debruyne F, Barkin J, van Erps P ym. Efficacy and safety of long-term treatment with the dual 5 alpha-reductase inhibitor dutasteride in men with symptomatic benign prostatic hyperplasia. Eur Urol 2004;46:488-94; discussion 495 «PMID: 15363566»PubMed
  53. Diokno AC, Brown MB, Goldstein N ym. Epidemiology of bladder emptying symptoms in elderly men. J Urol 1992;148:1817-21 «PMID: 1279223»PubMed
  54. Ekman P. Maximum efficacy of finasteride is obtained within 6 months and maintained over 6 years. Follow-up of the Scandinavian Open-Extension Study. The Scandinavian Finasteride Study Group. Eur Urol 1998;33:312-7 «PMID: 9555559»PubMed
  55. Finasteride (MK-906) in the treatment of benign prostatic hyperplasia. The Finasteride Study Group. Prostate 1993;22:291-9 «PMID: 7684524»PubMed
  56. Finne P, Auvinen A, Määttänen L ym. Diagnostic value of free prostate-specific antigen among men with a prostate-specific antigen level of <3.0 microg per liter. Eur Urol 2008;54:362-70 «PMID: 18006214»PubMed
  57. Füllhase C, Chapple C, Cornu JN ym. Systematic review of combination drug therapy for non-neurogenic male lower urinary tract symptoms. Eur Urol 2013;64:228-43 «PMID: 23375241»PubMed
  58. Gacci M, Corona G, Salvi M ym. A systematic review and meta-analysis on the use of phosphodiesterase 5 inhibitors alone or in combination with a-blockers for lower urinary tract symptoms due to benign prostatic hyperplasia. Eur Urol 2012;61:994-1003 «PMID: 22405510»PubMed
  59. Geavlete B, Stanescu F, Iacoboaie C ym. Bipolar plasma enucleation of the prostate vs open prostatectomy in large benign prostatic hyperplasia cases - a medium term, prospective, randomized comparison. BJU Int 2013;111:793-803 «PMID: 23469933»PubMed
  60. Girman CJ, Panser LA, Chute CG ym. Natural history of prostatism: urinary flow rates in a community-based study. J Urol 1993;150:887-92 «PMID: 7688433»PubMed
  61. Gormley GJ, Stoner E, Bruskewitz RC ym. The effect of finasteride in men with benign prostatic hyperplasia. The Finasteride Study Group. N Engl J Med 1992;327:1185-91 «PMID: 1383816»PubMed
  62. Gratzke C, Schlenker B, Seitz M ym. Complications and early postoperative outcome after open prostatectomy in patients with benign prostatic enlargement: results of a prospective multicenter study. J Urol 2007;177:1419-22 «PMID: 17382744»PubMed
  63. Gravas S. (Chair), Cornu JN, Drake MJ, ym. EAU guidelines Treatment of Non-neurogenic Male LUTS. EAU Guidelines Office, Arnhem, The Netherlands. «http://uroweb.org/guideline/treatment-of-non-neurogenic-male-luts/#10»5
  64. Griffiths D, Höfner K, van Mastrigt R ym. Standardization of terminology of lower urinary tract function: pressure-flow studies of voiding, urethral resistance, and urethral obstruction. International Continence Society Subcommittee on Standardization of Terminology of Pressure-Flow Studies. Neurourol Urodyn 1997;16:1-18 «PMID: 9021786»PubMed
  65. Grosse H. [Frequency, localization and associated disorders in urinary calculi. Analysis of 1671 autopsies in urolithiasis]. Z Urol Nephrol 1990;83:469-74 «PMID: 1702571»PubMed
  66. Hald T, Nordling J, Andersen JT ym. A patient weighted symptom score system in the evaluation of uncomplicated benign prostatic hyperplasia. Scand J Urol Nephrol Suppl 1991;138:59-62 «PMID: 1723812»PubMed
  67. Hammad FT, Kaya M, Kazim E. Bladder calculi: did the clinical picture change? Urology 2006;67:1154-8 «PMID: 16765170»PubMed
  68. Hansen BJ, Flyger H, Brasso K ym. Validation of the self-administered Danish Prostatic Symptom Score (DAN-PSS-1) system for use in benign prostatic hyperplasia. Br J Urol 1995;76:451-8 «PMID: 7551880»PubMed
  69. Hansen BJ, Mortensen S, Mensink HJ ym. Comparison of the Danish Prostatic Symptom Score with the International Prostatic Symptom Score, the Madsen-Iversen and Boyarsky symptom indexes. ALFECH Study Group. Br J Urol 1998;81:36-41 «PMID: 9467474»PubMed
  70. Hansen JA, Gooley TA, Martin PJ ym. Bone marrow transplants from unrelated donors for patients with chronic myeloid leukemia. N Engl J Med 1998;338:962-8 «PMID: 9521984»PubMed
  71. Hao N, Tian Y, Liu W ym. Antimuscarinics and a-blockers or a-blockers monotherapy on lower urinary tract symptoms--a meta-analysis. Urology 2014;83:556-62 «PMID: 24361007»PubMed
  72. Hellstrom WJ, Sikka SC. Effects of acute treatment with tamsulosin versus alfuzosin on ejaculatory function in normal volunteers. J Urol 2006;176:1529-33 «PMID: 16952675»PubMed
  73. Hellström P, Lukkarinen O, Kontturi M. Bladder neck incision or transurethral electroresection for the treatment of urinary obstruction caused by a small benign prostate? A randomized urodynamic study. Scand J Urol Nephrol 1986;20:187-92 «PMID: 2431461»PubMed
  74. Hough DM, List A. Reliability of transabdominal ultrasound in the measurement of prostate size. Australas Radiol 1991;35:358-60 «PMID: 1812829»PubMed
  75. Huang Foen Chung JW, de Vries SH, Raaijmakers R ym. Prostate volume ultrasonography: the influence of transabdominal versus transrectal approach, device type and operator. Eur Urol 2004;46:352-6 «PMID: 15306107»PubMed
  76. Höfner K, Claes H, De Reijke TM ym. Tamsulosin 0.4 mg once daily: effect on sexual function in patients with lower urinary tract symptoms suggestive of benign prostatic obstruction. Eur Urol 1999;36:335-41 «PMID: 10473995»PubMed
  77. Ichihara K, Masumori N, Fukuta F ym. A randomized controlled study of the efficacy of tamsulosin monotherapy and its combination with mirabegron for overactive bladder induced by benign prostatic obstruction. J Urol 2015;193:921-6 «PMID: 25254938»PubMed
  78. Issa MM. Technological advances in transurethral resection of the prostate: bipolar versus monopolar TURP. J Endourol 2008;22:1587-95 «PMID: 18721041»PubMed
  79. Jacobsen SJ, Jacobson DJ, Girman CJ ym. Natural history of prostatism: risk factors for acute urinary retention. J Urol 1997;158:481-7 «PMID: 9224329»PubMed
  80. Jardin A, Bensadoun H, Delauche-Cavallier MC ym. Alfuzosin for treatment of benign prostatic hypertrophy. The BPH-ALF Group. Lancet 1991;337:1457-61 «PMID: 1710750»PubMed
  81. Jardin A, Bensadoun H, Delauche-Cavallier MC ym. Long-term treatment of benign prostatic hyperplasia with alfuzosin: a 24-30 month survey. BPHALF Group. Br J Urol 1994;74:579-84 «PMID: 7530121»PubMed
  82. Jones DA, Gilpin SA, Holden D ym. Relationship between bladder morphology and long-term outcome of treatment in patients with high pressure chronic retention of urine. Br J Urol 1991;67:280-5 «PMID: 2021816»PubMed
  83. Jones P, Alzweri L, Rai BP ym. Holmium laser enucleation versus simple prostatectomy for treating large prostates: Results of a systematic review and meta-analysis. Arab J Urol 2016;14:50-8 «PMID: 26966594»PubMed
  84. Kim HJ, Sun HY, Choi H ym. Efficacy and Safety of Initial Combination Treatment of an Alpha Blocker with an Anticholinergic Medication in Benign Prostatic Hyperplasia Patients with Lower Urinary Tract Symptoms: Updated Meta-Analysis. PLoS One 2017;12:e0169248 «PMID: 28072862»PubMed
  85. Koistinen H, Marttila T, Ikonen TS, Roine RR. Viherlaser eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun hoidossa. Suom Lääkäril 2009;64:2465-9
  86. Kunelius P, Häkkinen J, Lukkarinen O. Sexual functions in patients with benign prostatic hyperplasia before and after transurethral resection of the prostate. Urol Res 1998;26:7-9 «PMID: 9537689»PubMed
  87. Lee AJ, Russell EB, Garraway WM ym. Three-year follow-up of a community-based cohort of men with untreated benign prostatic hyperplasia. Eur Urol 1996;30:11-7 «PMID: 8854061»PubMed
  88. Lepor H, Williford WO, Barry MJ ym. The efficacy of terazosin, finasteride, or both in benign prostatic hyperplasia. Veterans Affairs Cooperative Studies Benign Prostatic Hyperplasia Study Group. N Engl J Med 1996;335:533-9 «PMID: 8684407»PubMed
  89. Lepor H. Long-term evaluation of tamsulosin in benign prostatic hyperplasia: placebo-controlled, double-blind extension of phase III trial. Tamsulosin Investigator Group. Urology 1998;51:901-6 «PMID: 9609624»PubMed
  90. Lepor H. Phase III multicenter placebo-controlled study of tamsulosin in benign prostatic hyperplasia. Tamsulosin Investigator Group. Urology 1998;51:892-900 «PMID: 9609623»PubMed
  91. Li M, Qiu J, Hou Q ym. Endoscopic enucleation versus open prostatectomy for treating large benign prostatic hyperplasia: a meta-analysis of randomized controlled trials. PLoS One 2015;10:e0121265 «PMID: 25826453»PubMed
  92. Lin Y, Wu X, Xu A ym. Transurethral enucleation of the prostate versus transvesical open prostatectomy for large benign prostatic hyperplasia: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. World J Urol 2016;34:1207-19 «PMID: 26699627»PubMed
  93. Lourenco T, Armstrong N, N'Dow J ym. Systematic review and economic modelling of effectiveness and cost utility of surgical treatments for men with benign prostatic enlargement. Health Technol Assess 2008;12:iii, ix-x, 1-146, 169-515 «PMID: 19032882»PubMed
  94. MacDonald R, Brasure M, Dahm P ym. Efficacy of newer medications for lower urinary tract symptoms attributed to benign prostatic hyperplasia: a systematic review. Aging Male 2018;:1-11 «PMID: 29394114»PubMed
  95. Madersbacher S, Marberger M. Is transurethral resection of the prostate still justified? BJU Int 1999;83:227-37 «PMID: 10233485»PubMed
  96. Maeda T, Kikuchi E, Hasegawa M ym. Solifenacin or mirabegron could improve persistent overactive bladder symptoms after dutasteride treatment in patients with benign prostatic hyperplasia. Urology 2015;85:1151-1155 «PMID: 25770728»PubMed
  97. Mamoulakis C, Ubbink DT, de la Rosette JJ. Bipolar versus monopolar transurethral resection of the prostate: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Eur Urol 2009;56:798-809 «PMID: 19595501»PubMed
  98. Martorana G, Giberti C, Di Silverio F ym. Effects of short-term treatment with the alpha 1-blocker alfuzosin on urodynamic pressure/flow parameters in patients with benign prostatic hyperplasia. Eur Urol 1997;32:47-53 «PMID: 9266231»PubMed
  99. McConnell JD, Roehrborn CG, Bautista OM ym. The long-term effect of doxazosin, finasteride, and combination therapy on the clinical progression of benign prostatic hyperplasia. N Engl J Med 2003;349:2387-98 «PMID: 14681504»PubMed
  100. McNeill SA, Hargreave TB, Members of the Alfaur Study Group.. Alfuzosin once daily facilitates return to voiding in patients in acute urinary retention. J Urol 2004;171:2316-20 «PMID: 15126812»PubMed
  101. McNeill SA, Hargreave TB, Roehrborn CG ym. Alfuzosin 10 mg once daily in the management of acute urinary retention: results of a double-blind placebo-controlled study. Urology 2005;65:83-9; discussion 89-90 «PMID: 15667868»PubMed
  102. Meikle AW, Stephenson RA, Lewis CM ym. Age, genetic, and nongenetic factors influencing variation in serum sex steroids and zonal volumes of the prostate and benign prostatic hyperplasia in twins. Prostate 1997;33:105-11 «PMID: 9316651»PubMed
  103. Meyhoff HH, Hald T, Nordling J ym. A new patient weighted symptom score system (DAN-PSS-1). Clinical assessment of indications and outcomes of transurethral prostatectomy for uncomplicated benign prostatic hyperplasia. Scand J Urol Nephrol 1993;27:493-9 «PMID: 7512748»PubMed
  104. Meyhoff HH, Nordling J, Hald T. Clinical evaluation of transurethral versus transvesical prostatectomy. A randomized study. Scand J Urol Nephrol 1984;18:201-9 «PMID: 6208603»PubMed
  105. Moore E, Bracken B, Bremner W ym. Proscar: five-year experience. Eur Urol 1995;28:304-9 «PMID: 8575497»PubMed
  106. Morgia G, Russo GI, Voce S ym. Serenoa repens, lycopene and selenium versus tamsulosin for the treatment of LUTS/BPH. An Italian multicenter double-blinded randomized study between single or combination therapy (PROCOMB trial). Prostate 2014;74:1471-80 «PMID: 25154739»PubMed
  107. Muntener M, Aellig S, Kuettel R ym. Sexual function after transurethral resection of the prostate (TURP): results of an independent prospective multicentre assessment of outcome. Eur Urol 2007;52:510-5 «PMID: 17306446»PubMed
  108. Mustonen S, Ala-Houhala IO, Vehkalahti P ym. Kidney ultrasound and Doppler ultrasound findings during and after acute urinary retention. Eur J Ultrasound 2001;12:189-96 «PMID: 11423242»PubMed
  109. Netto Júnior NR, D'Ancona CA, de Lima ML. Correlation between the International Prostatic Symptom Score and a pressure-flow study in the evaluation of symptomatic benign prostatic hyperplasia. J Urol 1996;155:200-2 «PMID: 7490834»PubMed
  110. Nickel JC, Fradet Y, Boake RC ym. Efficacy and safety of finasteride therapy for benign prostatic hyperplasia: results of a 2-year randomized controlled trial (the PROSPECT study). PROscar Safety Plus Efficacy Canadian Two year Study. CMAJ 1996;155:1251-9 «PMID: 8911291»PubMed
  111. Nitti VW, Rosenberg S, Mitcheson DH ym. Urodynamics and safety of the ß3-adrenoceptor agonist mirabegron in males with lower urinary tract symptoms and bladder outlet obstruction. J Urol 2013;190:1320-7 «PMID: 23727415»PubMed
  112. Noguera RS, Rodríguez RC. Open adenomectomy: past, present and future. Curr Opin Urol 2008;18:34-40 «PMID: 18090487»PubMed
  113. Novara G, Giannarini G, Alcaraz A ym. Efficacy and Safety of Hexanic Lipidosterolic Extract of Serenoa repens (Permixon) in the Treatment of Lower Urinary Tract Symptoms Due to Benign Prostatic Hyperplasia: Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Eur Urol Focus 2016;2:553-561 «PMID: 28723522»PubMed
  114. Oelke M, Bachmann A, Descazeaud A ym. Guidelines on the Treatment of Non-neurogenic Male LUTS. European Association of Urology 2011, Treatment of Non-neurogenic Male LUTS, 37-41
  115. Oelke M, Shinghal R, Sontag A ym. Time to onset of clinically meaningful improvement with tadalafil 5 mg once daily for lower urinary tract symptoms secondary to benign prostatic hyperplasia: analysis of data pooled from 4 pivotal, double-blind, placebo controlled studies. J Urol 2015;193:1581-9 «PMID: 25437533»PubMed
  116. Otsuki H, Kosaka T, Nakamura K ym. ß3-Adrenoceptor agonist mirabegron is effective for overactive bladder that is unresponsive to antimuscarinic treatment or is related to benign prostatic hyperplasia in men. Int Urol Nephrol 2013;45:53-60 «PMID: 23212147»PubMed
  117. Ouyang Y, Liu C, Guan W ym. Impact of 160 W Greenlight laser vaporization of the prostate on erectile function: a prospective randomized controlled trial with 1-year follow-up. Photomed Laser Surg 2014;32:463-7 «PMID: 25101536»PubMed
  118. Partin AW, Catalona WJ, Southwick PC ym. Analysis of percent free prostate-specific antigen (PSA) for prostate cancer detection: influence of total PSA, prostate volume, and age. Urology 1996;48:55-61 «PMID: 8973701»PubMed
  119. Poulakis V, Dahm P, Witzsch U ym. Transurethral electrovaporization vs transurethral resection for symptomatic prostatic obstruction: a meta-analysis. BJU Int 2004;94:89-95 «PMID: 15217438»PubMed
  120. Poulakis V, Ferakis N, Witzsch U ym. Erectile dysfunction after transurethral prostatectomy for lower urinary tract symptoms: results from a center with over 500 patients. Asian J Androl 2006;8:69-74 «PMID: 16372121»PubMed
  121. Prassopoulos P, Charoulakis N, Anezinis P ym. Suprapubic versus transrectal ultrasonography in assessing the volume of the prostate and the transition zone in patients with benign prostatic hyperplasia. Abdom Imaging 1996;21:75-7 «PMID: 8672981»PubMed
  122. Reynard JM, Yang Q, Donovan JL ym. The ICS-'BPH' Study: uroflowmetry, lower urinary tract symptoms and bladder outlet obstruction. Br J Urol 1998;82:619-23 «PMID: 9839573»PubMed
  123. Riehmann M, Knes JM, Heisey D ym. Transurethral resection versus incision of the prostate: a randomized, prospective study. Urology 1995;45:768-75 «PMID: 7538238»PubMed
  124. Roberts RO, Rhodes T, Panser LA ym. Association between family history of benign prostatic hyperplasia and urinary symptoms: results of a population-based study. Am J Epidemiol 1995;142:965-73 «PMID: 7572978»PubMed
  125. Roehrborn CG, Boyle P, Bergner D ym. Serum prostate-specific antigen and prostate volume predict long-term changes in symptoms and flow rate: results of a four-year, randomized trial comparing finasteride versus placebo. PLESS Study Group. Urology 1999;54:662-9
  126. Roehrborn CG, Boyle P, Nickel JC ym. Efficacy and safety of a dual inhibitor of 5-alpha-reductase types 1 and 2 (dutasteride) in men with benign prostatic hyperplasia. Urology 2002;60:434-41 «PMID: 12350480»PubMed
  127. Roehrborn CG, Girman CJ, Rhodes T ym. Correlation between prostate size estimated by digital rectal examination and measured by transrectal ultrasound. Urology 1997;49:548-57 «PMID: 9111624»PubMed
  128. Roehrborn CG, McConnell JD, Lieber M ym. Serum prostate-specific antigen concentration is a powerful predictor of acute urinary retention and need for surgery in men with clinical benign prostatic hyperplasia. PLESS Study Group. Urology 1999;53:473-80 «PMID: 10096369»PubMed
  129. Roehrborn CG, Siami P, Barkin J ym. The effects of combination therapy with dutasteride and tamsulosin on clinical outcomes in men with symptomatic benign prostatic hyperplasia: 4-year results from the CombAT study. Eur Urol 2010;57:123-31 «PMID: 19825505»PubMed
  130. Roehrborn CG, Siami P, Barkin J ym. The effects of dutasteride, tamsulosin and combination therapy on lower urinary tract symptoms in men with benign prostatic hyperplasia and prostatic enlargement: 2-year results from the CombAT study. J Urol 2008;179:616-21; discussion 621 «PMID: 18082216»PubMed
  131. Roehrborn CG. Alfuzosin 10 mg once daily prevents overall clinical progression of benign prostatic hyperplasia but not acute urinary retention: results of a 2-year placebo-controlled study. BJU Int 2006;97:734-41 «PMID: 16536764»PubMed
  132. Roehrborn CG. Efficacy and safety of once-daily alfuzosin in the treatment of lower urinary tract symptoms and clinical benign prostatic hyperplasia: a randomized, placebo-controlled trial. Urology 2001;58:953-9 «PMID: 11744466»PubMed
  133. Roos NP, Wennberg JE, Malenka DJ ym. Mortality and reoperation after open and transurethral resection of the prostate for benign prostatic hyperplasia. N Engl J Med 1989;320:1120-4 «PMID: 2469015»PubMed
  134. Salonia A, Suardi N, Naspro R ym. Holmium laser enucleation versus open prostatectomy for benign prostatic hyperplasia: an inpatient cost analysis. Urology 2006;68:302-6 «PMID: 16904441»PubMed
  135. Schou J, Poulsen AL, Nordling J. The value of a new symptom score (DAN-PSS) in diagnosing uro-dynamic infravesical obstruction in BPH. Scand J Urol Nephrol 1993;27:489-92 «PMID: 7512747»PubMed
  136. Schulman C, Lock T, Buzelin JM. Tamsulosin 0.4 mg once daily: 2-year follow-up efficacy & safety in 516 symptomatic BPH patients. J Urol 1997;157:137
  137. Soderdahl DW, Knight RW, Hansberry KL. Erectile dysfunction following transurethral resection of the prostate. J Urol 1996;156:1354-6 «PMID: 8808870»PubMed
  138. Tacklind J, Macdonald R, Rutks I ym. Serenoa repens for benign prostatic hyperplasia. Cochrane Database Syst Rev 2012;12:CD001423 «PMID: 23235581»PubMed
  139. Tammela T, Lukkarinen O, Stenman UH. Prostataspesifisen antigeenin merkitys eturauhasen syövän ja hyvänlaatuisen liikakasvun diagnostiikassa ja seurannassa. Suom Lääkäril 2000;31:2979-82
  140. Tammela TL, Kontturi MJ. Urodynamic effects of finasteride in the treatment of bladder outlet obstruction due to benign prostatic hyperplasia. J Urol 1993;149:342-4 «PMID: 7678871»PubMed
  141. Taube M, Gajraj H. Trial without catheter following acute retention of urine. Br J Urol 1989;63:180-2 «PMID: 2641206»PubMed
  142. Tenover JL, Pagano GA, Morton AS ym. Efficacy and tolerability of finasteride in symptomatic benign prostatic hyperplasia: a primary care study. Primary Care Investigator Study Group. Clin Ther 1997;19:243-58 «PMID: 9152564»PubMed
  143. Thomas AW, Cannon A, Bartlett E ym. The natural history of lower urinary tract dysfunction in men: minimum 10-year urodynamic follow-up of untreated bladder outlet obstruction. BJU Int 2005;96:1301-6 «PMID: 16287449»PubMed
  144. Thomas JA, Tubaro A, Barber N ym. A Multicenter Randomized Noninferiority Trial Comparing GreenLight-XPS Laser Vaporization of the Prostate and Transurethral Resection of the Prostate for the Treatment of Benign Prostatic Obstruction: Two-yr Outcomes of the GOLIATH Study. Eur Urol 2016;69:94-102 «PMID: 26283011»PubMed
  145. van Kerrebroeck P, Jardin A, Laval KU ym. Efficacy and safety of a new prolonged release formulation of alfuzosin 10 mg once daily versus alfuzosin 2.5 mg thrice daily and placebo in patients with symptomatic benign prostatic hyperplasia. ALFORTI Study Group. Eur Urol 2000;37:306-13 «PMID: 10720857»PubMed
  146. van Moorselaar RJ, Hartung R, Emberton M ym. Alfuzosin 10 mg once daily improves sexual function in men with lower urinary tract symptoms and concomitant sexual dysfunction. BJU Int 2005;95:603-8 «PMID: 15705088»PubMed
  147. Wang X, Wang X, Li S ym. Comparative effectiveness of oral drug therapies for lower urinary tract symptoms due to benign prostatic hyperplasia: a systematic review and network meta-analysis. PLoS One 2014;9:e107593 «PMID: 25216271»PubMed
  148. Vilmann P, Hancke S, Strange-Vognsen HH ym. The reliability of transabdominal ultrasound scanning in the determination of prostatic volume. An autopsy study. Scand J Urol Nephrol 1987;21:5-7 «PMID: 2438754»PubMed
  149. Woodrum DL, Brawer MK, Partin AW ym. Interpretation of free prostate specific antigen clinical research studies for the detection of prostate cancer. J Urol 1998;159:5-12 «PMID: 9400426»PubMed
  150. Zeif HJ, Subramonian K. Alpha blockers prior to removal of a catheter for acute urinary retention in adult men. Cochrane Database Syst Rev 2009;4:CD006744 «PMID: 19821385»PubMed
  151. Zhao Z, Zeng G, Zhong W ym. A prospective, randomised trial comparing plasmakinetic enucleation to standard transurethral resection of the prostate for symptomatic benign prostatic hyperplasia: three-year follow-up results. Eur Urol 2010;58:752-8 «PMID: 20800340»PubMed

A

Alavirtsatieoireiden kehittyminen ja eteneminen eturauhasen hyvänlaatuista liikakasvua potevilla miehillä

Hoitamattomista noin kahdella kolmesta oireisto pysyy samanlaisena tai lievittyy viiden vuoden aikana. Virtsaummen riski on keskimäärin 6,8/1 000 henkilövuotta.

A

Alfasalpauksen vaikutus alavirtsatieoireisiin, virtsan virtaamaan ja jäännösvirtsan tilavuuteen

Alfasalpaajat vähentävät alavirtsatieoireita, parantavat virtausta sekä pienentävät jäännösvirtsan tilavuutta.

A

Antimuskariinien/antikolinergien haitat eturauhasen hyvänlaatuisessa liikakasvussa

Vaikka antimuskariinit lisäävät jäännösvirtsamäärää eturauhasen hyvänlaatuisessa liikakasvussa, akuutti virtsaumpi on harvinainen.

A

Bipolaari-TURPin (eturauhasen höyläys) ja monopolaari-TURPin vertailu

Bipolaari-TURP:ssa varhaisvaiheen tulokset ovat yhtä hyvät kuin monopolaari-TURP:ssa.

A

Eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun leikkaushoidon haitat

Transuretraalisen enukleaation (TUEP) yhteydessä katetrin pitoaika ja sairaalassaoloaika ovat lyhyemmät ja verenvuotoa on vähemmän kuin avoimessa prostatektomiassa.

A

Eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun leikkaushoitojen hyödyt

Transuretraalinen endoskooppinen enukleaatio (TUEP) ja avoin prostatektomia ovat yhtä tehokkaita suurten eturauhasten hoidossa.

A

Eturauhasen koon määritys vatsanpeitteiden läpi tehtävällä kaikututkimuksella

Eturauhasen koko ja anatomia voidaan hoitopäätösten kannalta määrittää riittävällä tarkkuudella vatsanpeitteiden läpi tehtävän kaikututkimuksen avulla.

A

Eturauhasen koon vaikutus 5-alfareduktaasin estäjien tehoon

Finasteridi tehoaa parhaiten potilailla, joiden eturauhasen koko on vähintään 40 ml ja dutasteridi potilailla, joiden eturauhasen koko on vähintään 30 ml.

A

PDE5:n -estäjät (fosfodiesteraasi 5) eturauhasen liikakasvusta johtuvien oireiden hoidossa

Tadalafiililla oirepisteet vähenevät merkittävästi 2/3-osalla, ja tämä on todettavissa 60 %:lla potilaista 1 viikossa ja 80 %:lla 4 viikossa. Samalla erektiot paranevat.

A

Suurentuneen eturauhasen höyläysleikkauksen (TURP) ja halkaisuleikkauksen (TUIP) vertailu

TUIP on yhtä tehokas kuin TURP potilailla, joiden eturauhasen koko on alle 30 g ja joilla ei ole suurta keskilohkoa.

A

Vapaan ja kokonais-PSA:n suhde eturauhassyövän riskin arvioinnissa

Vapaan ja kokonais-PSA:n suhde auttaa eturauhassyövän riskin arvioinnissa.

A

5-alfareduktaasiestohoidon vaikutus eturauhasen kokoon, virtsan virtaamaan ja oireisiin

5-alfareduktaasin estäjä on tehokas lääke hyvänlaatuisen eturauhassuurentuman hoidossa.

A

5-alfareduktaasiestohoidon vaikutus eturauhasen ulosvirtauskanavan ahtaumaan

Finasteridi lieventää eturauhasen ulosvirtauskanavan ahtaumaa.

A

5-alfareduktaasin estäjien vaikutus eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun luonnolliseen kulkuun

5-alfareduktaasin estäjä pysäyttää eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun etenemisen.

A

5-alfareduktaasin estäjän ja alfasalpaajan yhteiskäyttö eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun hoidossa

Yhdistelmähoito 5-alfareduktaasin estäjällä ja alfasalpaajalla on tehokkaampi kuin kumpikaan lääke käytettynä yksin.

A

5-ARI-hoidon haittavaikutukset eturauhasen hyvälaatuista liikakasvua sairastavilla

5-alfareduktaasin estäjien haittavaikutukset ovat vähäiset.

A

5-ARI-hoidon vaikutus seerumin PSA-pitoisuuteen

Vuoden mittainen hoito 5-alfareduktaasin estäjällä (5-ARI) vähentää seerumin PSA-pitoisuutta noin 50 %.

A

5-ARI-hoidon vaikutus virtsaummen kehittymiseen ja kirurgisen hoidon tarpeeseen

5-alfareduktaasin estäjä vähentää virtsaummen riskiä ja kirurgisen hoidon tarvetta 50 %.

B

Alfasalpauksen tehon kesto eturauhasen hyvälaatuista liikakasvua sairastavilla miehillä

Alfasalpauksen teho säilyy yleensä useita vuosia, mutta osalla potilaista teho hiipuu eturauhasen jatkaessa kasvuaan.

B

Alfasalpauksen vaikutus eturauhasen ulosvirtauskanavan ahtaumaan

Alfasalpaus näyttää vähentävän eturauhasen ulosvirtauskanavan ahtaumaa.

B

Alfasalpauksen vaikutus seksuaalitoimintoihin eturauhasen liikakasvun oireita potevilla

Alfasalpaus näyttää parantavan seksuaalitoimintoja eturauhasen liikakasvun oireita potevilla.

B

Antimuskariinien/antikolinergien hyödyt eturauhasen hyvänlaatuisessa liikakasvussa

Antimuskariinit/antikolinergit alfasalpaajahoitoon yhdistettynä vähentävät hieman virtsaoireita eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvussa.

B

Avoleikkauksen ja höyläyksen turvallisuus eturauhasen hyvälaatuisen liikakasvun hoitomuotona

Avoin prostatektomia on todennäköisesti TURP:ia tehokkaampi vähentämään myöhempien toimenpiteiden tarvetta.

B

DAN-PSS-1-lomakkeen soveltuvuus eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun aiheuttamien oireiden arviointiin

DAN-PSS-1-oirekysely näyttää soveltuvan eturauhasen hyvänlaatuista liikakasvua potevien miesten tunnistamiseen ja hoidon tehon mittaukseen.

B

Eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun operatiivisten hoitojen tulokset ja komplikaatiot

Vähän kajoavat hoidot näyttäisivät olevan yhtä hyviä kuin TURP (eturauhasen höyläys) eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun hoidossa.

B

Eturauhasen höyläyksen teho virtsaretentiosta johtuvan munuaisten vajaatoiminnan hoidossa

Munuaisten vajaatoiminta ilmeisesti paranee tai korjaantuu merkittävästi, kun korkeapaineinen virtsaretentio laukaistaan.

B

IPSS- ja DAN-PSS-1-lomakkeiden soveltuvuus eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun aiheuttamien oireiden arviointiin

IPSS- ja DAN-PSS-1-oirekyselyt näyttävät soveltuvan eturauhasen hyvänlaatuista liikakasvua potevien miesten tunnistamiseen ja hoidon tehon mittaukseen.

B

Kystometria ja painevirtaustutkimus virtsatieoireiden selvittelyssä

Painevirtaustutkimus näyttää olevan paras menetelmä rakon ulosvirtauskanavan ahtauman arvioimiseksi.

B

Pelkkä seuranta eturauhasen liikakasvusta johtuvien oireiden hoidossa

Kolmen vuoden seurannassa oireet lievittyvät yli kolmasosalla vaikeaoireisistakin potilaista. Lieväoireisista päätyy leikkaukseen alle 20 % tässä ajassa.

B

Sahapalmun teho eturauhasen liikakasvun aiheuttamien alavirtsatieoireiden hoidossa

Sahapalmu ei näytä olevan lumetta tehokkaampi eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun aiheuttamien alavirtsaoireiden hoidossa.

B

Suurentuneen eturauhasen höyläysleikkauksen ja seurannan vertailu

Valpas seuranta näyttäisi olevan hyvä vaihtoehto miehille, joilla ei ole virtsaamisoireista suurta haittaa tai jotka eivät halua vielä leikkausta.

B

Suurentuneen eturauhasen höyläysleikkauksen vaikutus erektioon

Erektion laatu ei ilmeisesti huonone TURP:n jälkeen, mutta retrogradisen ejakulaation takia potilaat kokevat potenssin huonontuneen.

B

Viherlaserhoito eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun hoidossa

Viherlaserhoidolla saavutetaan ilmeisesti höyläysleikkauksen veroisia tuloksia eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun hoidossa.

B

Virtsan virtaamatutkimus alempien virtsateiden ahtauman arvioinnissa

Virtsan virtaamatutkimus näyttäisi olevan hyödyllinen perustutkimus virtsausoireita selvitettäessä. Mikäli huippuvirtaama on alle 10 ml/s, potilaalla näyttää olevan yli 90 %:n todennäköisyydellä alavirtsatieahtauma.

B

Virtsaummen riskitekijät ja uusiutumisennuste eturauhasen liikakasvua potevilla miehillä

Hidas virtaama, suurentunut eturauhanen ja suurentunut PSA-pitoisuus lisäävät ilmeisesti virtsaummen riskiä.

C

Avoimen prostatektomian tulokset ja komplikaatiot

Avoin prostatektomia on ilmeisesti ensisijainen hoitovaihtoehto voimakkaasti suurentuneen eturauhasen hoidossa (> 80–100 g).

C

Eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun perinnöllisyys

Taipumus eturauhasen hyvänlaatuiseen liikakasvuun saattaa periytyä jossakin määrin. Lisäksi tunnetaan harvinainen familiaalinen taudin muoto.

C

Eturauhasen liikakasvu ja rakkokivet

Eturauhasen liikakasvu saattaa lisätä rakkokivien muodostumisen vaaraa.

C

Mirabegronin haitat eturauhasen hyvänlaatuisessa liikakasvussa

Mirabegroni ei todennäköisesti pahenna obstruktiota, mutta voi lisätä jäännösvirtsan määrää eturauhasen hyvänlaatuisesta liikakasvusta kärsivillä potilailla.

C

Mirabegronin hyödyt eturauhasen hyvänlaatuisessa liikakasvussa

Mirabegroni saattaa vähentää yliaktiivisen virtsarakon oireita eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvussa, mutta luotettava näyttö puuttuu.

C

Suurentuneen eturauhasen höyläysleikkauksen ja halkaisuleikkauksen vaikutus seksuaalitoimintoihin

TUIPin (halkaisuleikkauksen) jälkeen saattaa esiintyä vähemmän retrogradista ejakulaatiota kuin TURP:n (höyläysleikkaus) jälkeen. Kumpikaan ei ilmeisesti aiheuta erektiohäiriöitä.

C

TUEVP ja TURP oireisen prostatahyperplasian hoidossa

TUEVP (transurethral electrovaporization of prostate) saattaa olla yhtä tehokas kuin TURP (eturauhasen höyläysleikkaus) oireisen prostatahyperplasian hoidossa.

D

Eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun ehdottomat leikkausaiheet

Eturauhasen hyvänlaatuisen liikakasvun ensisijainen hoito on leikkaus, kun se aiheuttaa toistuvaa virtsaumpea, ylivuotoinkontinenssia, toistuvia virtsatietulehduksia, rakkokiviä, virtsarakon divertikkelin tai ylävirtsateiden laajenemisen (myös ilman munuaisten vajaatoimintaa).

Suosituksen yhteyteen ei ole liitetty yhtään kuvaa tai kaaviota.

Aiheeseen liittyviä suosituksia