Takaisin Tulosta

Angiosomi-periaate kroonisen alaraajan elinkelpoisuutta uhkaavan iskemian revaskularisaatiossa

Lisätietoa aiheesta
Maarit Venermo
18.2.2021

Taylor ja Palmer «Taylor GI, Palmer JH. The vascular territories (an...»1 esittelivät vuonna 1987 angiosomi-teorian, jossa kehon kudos jaettiin kolmiulotteisiin alueisiin sen mukaan, miten alue sai valtimo- ja laskimoverenkiertonsa.

Myöhemmin Attinger ja kumppanit «Attinger C, Cooper P, Blume P ym. The safest surgi...»2 tutkivat jalkaterän verenkiertoa ja jakoivat jalkaterän 6 eri angiosomiin sen perusteella, miten säärivaltimot ja niiden päätehaarat suonittivat aluetta:

Angiosomi 1: Jalkaterän dorsaalinen osa, arteria dorsalis pedis

Angiosomi 2: Lateraalimalleolin alue, arteria fibularis

Angiosomi 3: Kantapään takalateraaliosa ja kantapään plantaarinen osa, arteria fibularis (calcaneus-haara)

Angiosomit 4–6: Jalkapohja, kantapään mediaaliosa, arteria tibialis posteriorin haarat (calcaneus-haara, arteria plantaris medialis, arteria plantaris lateralis)

Valtimoiden välillä on yhdysvaltimoita ja yksilöiden välillä on anatomisia eroavaisuuksia, minkä takia 1 valtimon tukkeutuminen ei automaattisesti johda sen suonittaman anatomisen alueen kuolioon.

Angiosomi-periaate tukee ajatusta, että haava paranee nopeammin ja suuremmalla todennäköisyydellä, mikäli juuri haava-angiosomin aluetta suonittava valtimo revaskularisoidaan ja valitaan valtimoreitiksi «Attinger C, Cooper P, Blume P ym. The safest surgi...»2.

Useissa retrospektiivisissä tutkimuksissa «Spillerova K, Biancari F, Leppäniemi A ym. Differe...»3, «Špillerová K, Settembre N, Biancari F ym. A...»4, «Iida O, Takahara M, Soga Y ym. Impact of angiosome...»5, «Elbadawy A, Ali H, Saleh M ym. Editor's Choice - A...»6, «Söderström M, Albäck A, Biancari F ym. Angiosome-t...»8 on havaittu, että aika haavan paranemiseen on lyhyempi, kun valtimoverenkiertoa parantava toimenpide on kohdistunut haava-angiosomin aluetta suonittavaan valtimoon verrattuna tilanteeseen, jossa revaskularisaatio on kohdistunut valtimoon, joka ei suoraan suonita haava-aluetta. Lisäksi on viitteitä siitä, että kirurgisen revaskularisaation jälkeen haavan paranemisessa angiosomi-kohdennetun ja -kohdentamattoman revaskularisaation välillä on pienempi kuin suonensisäisen revaskularisaation jälkeen «Špillerová K, Settembre N, Biancari F ym. A...»4.

Angiosomi-teoriaa on myös kritisoitu. Ensinnäkin vain 25 %:ssa haava sijaitsee vain 1 angiosomin alueella. Toisaalta tutkimusten perusteella näyttäisi riittävän, jos 1 angiosomi, johon haava ulottuu, revaskularisoidaan «Špillerová K, Biancari F, Settembre N ym. T...»7.

On myös korostettu yhdyslaskimoiden ja avoimen plantaariarkuksen merkitystä revaskularisaation jälkeisessä haavan paranemisessa. Tämä tarkoittaa sitä, että mikäli raajassa on merkittäviä yhdyslaskimoita tai plantaariarkus on avoin, revaskularisaatiota ei olisi tarpeen kohdentaa haava-angiosomin mukaan haavan paranemisen saavuttamiseksi «Ricco JB, Gargiulo M, Stella A ym. Impact of angio...»9.

Kirjallisuutta

  1. Taylor GI, Palmer JH. The vascular territories (angiosomes) of the body: experimental study and clinical applications. Br J Plast Surg 1987;40:113-41 «PMID: 3567445»PubMed
  2. Attinger C, Cooper P, Blume P ym. The safest surgical incisions and amputations applying the angiosome principles and using the Doppler to assess the arterial-arterial connections of the foot and ankle. Foot Ankle Clin 2001;6:745-99 «PMID: 12134581»PubMed
  3. Spillerova K, Biancari F, Leppäniemi A ym. Differential impact of bypass surgery and angioplasty on angiosome-targeted infrapopliteal revascularization. Eur J Vasc Endovasc Surg 2015;49:412-9 «PMID: 25747173»PubMed
  4. Špillerová K, Settembre N, Biancari F ym. Angiosome Targeted PTA is More Important in Endovascular Revascularisation than in Surgical Revascularisation: Analysis of 545 Patients with Ischaemic Tissue Lesions. Eur J Vasc Endovasc Surg 2017;53:567-575 «PMID: 28215512»PubMed
  5. Iida O, Takahara M, Soga Y ym. Impact of angiosome-oriented revascularization on clinical outcomes in critical limb ischemia patients without concurrent wound infection and diabetes. J Endovasc Ther 2014;21:607-15 «PMID: 25290786»PubMed
  6. Elbadawy A, Ali H, Saleh M ym. Editor's Choice - A Prospective Study to Evaluate Complete Wound Healing and Limb Salvage Rates After Angiosome Targeted Infrapopliteal Balloon Angioplasty in Patients with Critical Limb Ischaemia. Eur J Vasc Endovasc Surg 2018;55:392-397 «PMID: 29373203»PubMed
  7. Špillerová K, Biancari F, Settembre N ym. The Prognostic Significance of Different Definitions for Angiosome-Targeted Lower Limb Revascularization. Ann Vasc Surg 2017;40:183-189 «PMID: 27693605»PubMed
  8. Söderström M, Albäck A, Biancari F ym. Angiosome-targeted infrapopliteal endovascular revascularization for treatment of diabetic foot ulcers. J Vasc Surg 2013;57:427-35 «PMID: 23219512»PubMed
  9. Ricco JB, Gargiulo M, Stella A ym. Impact of angiosome- and nonangiosome-targeted peroneal bypass on limb salvage and healing in patients with chronic limb-threatening ischemia. J Vasc Surg 2017;66:1479-1487 «PMID: 28756043»PubMed