Takaisin Tulosta

Eturauhassyöpä ja ravitsemustekijät

Lisätietoa aiheesta
Käypä hoito -työryhmä Eturauhassyöpä
16.4.2025
Taulukko 1. Tärkeimmät eturauhassyöpään liitetyt ravitsemustekijät
Alkoholi Runsas alkoholinkäyttö, mutta myös täysraittius on yhdistetty suurentuneeseen eturauhassyöpäriskiin ja eturauhassyöpäkuolleisuuteen «Dickerman BA, Markt SC, Koskenvuo M ym. Alcohol in...»1. Meta-analyysissä on havaittu annos-vastesuhde «Zhao J, Stockwell T, Roemer A ym. Is alcohol consu...»2.
Kahvi Runsaaseen kahvin nauttimiseen saattaa liittyä hieman pienentynyt eturauhassyövän riski «Chen X, Zhao Y, Tao Z ym. Coffee consumption and r...»3.
Maitotuotteet Runsaan maitoproteiinin saannin ja eturauhassyöpäriskin välillä havaittiin heikko yhteys «Key TJ. Nutrition, hormones and prostate cancer ri...»4.
Rasva Pitkäketjuisten monityydyttymättömien omega-3-rasvahappojen saannin ja eturauhassyövän esiintymisen välillä ei havaittu yhteyttä «Alexander DD, Bassett JK, Weed DL ym. Meta-Analysi...»5. Paistettujen ruokien nauttimisen ja eturauhassyöpäriskin välillä saattaa olla yhteys «Lippi G, Mattiuzzi C. Fried food and prostate canc...»6.
Tomaatit (lykopeenit, karoteenit) Meta-analyysien mukaan tomaattien (pääasiassa keitettyjen) ja lykopeenien syönti saattaa vähentää eturauhassyövän ilmaantuvuutta «Chen P, Zhang W, Wang X ym. Lycopene and Risk of P...»7, «Rowles JL 3rd, Ranard KM, Applegate CC ym. Process...»8. Satunnaistetuissa kontrolloiduissa kokeissa, joissa lykopeenia verrattiin lumelääkkeeseen, ei havaittu merkittävää eturauhassyövän ilmaantuvuuden vähenemistä «Ilic D, Misso M. Lycopene for the prevention and t...»9.
Liha Meta-analyysi ei osoittanut yhteyttä punaisen tai prosessoidun lihan kulutuksen ja eturauhassyövän välillä «Bylsma LC, Alexander DD. A review and meta-analysi...»10.
Soija
(mm. fytoestrogeenit,isoflavonit)
Meta-analyysin «Zhang M, Wang K, Chen L ym. Is phytoestrogen intak...»11 mukaan fytoestrogeenin saanti saattaa merkitsevästi vähentää eturauhassyövän riskiä. Soijan käyttö (total intake) on yhdistetty eturauhassyöpäriskin vähenemiseen, mutta myös lisääntyneeseen pitkälle edenneen taudin riskiin «Applegate CC, Rowles JL, Ranard KM ym. Soy Consump...»12, «Kristal AR, Till C, Song X ym. Plasma vitamin D an...»13.
D-vitamiini Sekä suuret että pienet D-vitamiinipitoisuudet saattavat liittyä lisääntyneeseen eturauhassyöpäriskiin ja voimakkaammin suuren erilaistumisasteen eturauhassyöpään «Kristal AR, Till C, Song X ym. Plasma vitamin D an...»13, «Nyame YA, Murphy AB, Bowen DK ym. Associations Bet...»14.
E-vitamiini ja seleeni Veren ja erityisesti kynsien seleenitasolla (heijastaa pitkäaikaista altistumista) saattaa olla käänteinen yhteys aggressiiviseen eturauhassyöpään «Cui Z, Liu D, Liu C ym. Serum selenium levels and ...»15, «Allen NE, Travis RC, Appleby PN ym. Selenium and P...»16. Seleeni- ja E-vitamiinilisän ei kuitenkaan ole havaittu vaikuttavan eturauhassyövän ilmaantumiseen «Lippman SM, Klein EA, Goodman PJ ym. Effect of sel...»17.

Kirjallisuutta

  1. Dickerman BA, Markt SC, Koskenvuo M ym. Alcohol intake, drinking patterns, and prostate cancer risk and mortality: a 30-year prospective cohort study of Finnish twins. Cancer Causes Control 2016;27:1049-58 «PMID: 27351919»PubMed
  2. Zhao J, Stockwell T, Roemer A ym. Is alcohol consumption a risk factor for prostate cancer? A systematic review and meta-analysis. BMC Cancer 2016;16:845 «PMID: 27842506»PubMed
  3. Chen X, Zhao Y, Tao Z ym. Coffee consumption and risk of prostate cancer: a systematic review and meta-analysis. BMJ Open 2021;11:e038902 «PMID: 33431520»PubMed
  4. Key TJ. Nutrition, hormones and prostate cancer risk: results from the European prospective investigation into cancer and nutrition. Recent Results Cancer Res 2014;202:39-46 «PMID: 24531775»PubMed
  5. Alexander DD, Bassett JK, Weed DL ym. Meta-Analysis of Long-Chain Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids (LC?-3PUFA) and Prostate Cancer. Nutr Cancer 2015;67:543-54 «PMID: 25826711»PubMed
  6. Lippi G, Mattiuzzi C. Fried food and prostate cancer risk: systematic review and meta-analysis. Int J Food Sci Nutr 2015;66:587-9 «PMID: 26114920»PubMed
  7. Chen P, Zhang W, Wang X ym. Lycopene and Risk of Prostate Cancer: A Systematic Review and Meta-Analysis. Medicine (Baltimore) 2015;94:e1260 «PMID: 26287411»PubMed
  8. Rowles JL 3rd, Ranard KM, Applegate CC ym. Processed and raw tomato consumption and risk of prostate cancer: a systematic review and dose-response meta-analysis. Prostate Cancer Prostatic Dis 2018;21:319-336 «PMID: 29317772»PubMed
  9. Ilic D, Misso M. Lycopene for the prevention and treatment of benign prostatic hyperplasia and prostate cancer: a systematic review. Maturitas 2012;72:269-76 «PMID: 22633187»PubMed
  10. Bylsma LC, Alexander DD. A review and meta-analysis of prospective studies of red and processed meat, meat cooking methods, heme iron, heterocyclic amines and prostate cancer. Nutr J 2015;14:125 «PMID: 26689289»PubMed
  11. Zhang M, Wang K, Chen L ym. Is phytoestrogen intake associated with decreased risk of prostate cancer? A systematic review of epidemiological studies based on 17,546 cases. Andrology 2016;4:745-56 «PMID: 27260185»PubMed
  12. Applegate CC, Rowles JL, Ranard KM ym. Soy Consumption and the Risk of Prostate Cancer: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients 2018;10: «PMID: 29300347»PubMed
  13. Kristal AR, Till C, Song X ym. Plasma vitamin D and prostate cancer risk: results from the Selenium and Vitamin E Cancer Prevention Trial. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2014;23:1494-504 «PMID: 24732629»PubMed
  14. Nyame YA, Murphy AB, Bowen DK ym. Associations Between Serum Vitamin D and Adverse Pathology in Men Undergoing Radical Prostatectomy. J Clin Oncol 2016;34:1345-9 «PMID: 26903577»PubMed
  15. Cui Z, Liu D, Liu C ym. Serum selenium levels and prostate cancer risk: A MOOSE-compliant meta-analysis. Medicine (Baltimore) 2017;96:e5944 «PMID: 28151881»PubMed
  16. Allen NE, Travis RC, Appleby PN ym. Selenium and Prostate Cancer: Analysis of Individual Participant Data From Fifteen Prospective Studies. J Natl Cancer Inst 2016;108: «PMID: 27385803»PubMed
  17. Lippman SM, Klein EA, Goodman PJ ym. Effect of selenium and vitamin E on risk of prostate cancer and other cancers: the Selenium and Vitamin E Cancer Prevention Trial (SELECT). JAMA 2009;301:39-51 «PMID: 19066370»PubMed